توحید صمدی در افق اندیشۀ علامه حسن‌زاده آملی

author

Abstract:

توحید صمدی قرآنی که در نگاه و نگره یا بینش عرفانی علامه حسن‌زاده آملی مهم‌ترین مسئله در معارف عرفان اسلامی است، همان توحید عرفانی یا نظریۀ وحدت شخصی وجود است که عارف در مقام عین‌الیقین یا – بالاتر - حق‌الیقین بدان نائل و واصل می‌شود و سالک عارف می‌یابد که وجود، مساوق حق است و حق سبحان صمد است. ایشان بر این باورند که توحید قرآنى همان توحید صمدى است که توحید واقعى همۀ انبیا و اولیاءالله است و هدف نهایی عارف، ظهور و شهود سلطان وحدت حق در سیر انفسى سالک الی‌ الله است. علامه حسن‌زاده آملی برای نخستین بار از وجودِ اصیل مساوق حق و صمد حقیقى، به «توحید صمدى» تعبیر مى‏کند. اکنون پرسش این است که توحید صمدی در افق اندیشۀ علامه به چه معنایی است و مفاهیم کلیدی آن کدام‌اند؟ موضع شریعت در این موضوع چیست؟ فرضیۀ نوشتار این‌همانی میان توحید وجودی –  شهودی یا وحدت وجود عرفانی با توحید صمدی قرآنی است که در محورهایی چون مفهوم‌شناسی توحید صمدی، مفاهیم کلیدی توحید صمدی و وجود وحدت صمدی و – آن‌گاه - توحید عرفانی و صمدی در شریعت تحلیل و تعلیل شد. برونداد مقاله نیز ایضاح و اثبات عینیت و این‌همانی توحید عرفانی و قرآنی در قالب توحید صمدی از منظر علامه حسن‌زاده آملی و پاسخ به برخی شبهات مانند سنخیت- به معنای تشابه- و عینیت- به معنای حمل شایع صناعی- میان حق و خلق است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

توحید صمدی قرآنی از دیدگاه علامه حسن حسن زاده آملی

چکیده : بحث وحدت وجود از دیرباز مسئله ی روح وروان بشر بوده است.در این میان متفکران واندیشمندان وعرفا وانبیاء واولیاء هر قومی به فرا خور درک آن قوم وبنا بر مصالح اجتماعی عصرشان اسراری را بیان نموده اند . این بحث در میان جوامع مختلف با بازخوردهای متفاوتی همراه بوده است.در این جستار ابتدا واژه وجود و سپس واژه وحدت و سپس تعریف فلسفی عرفانی وحدت وجود از دیدگاه عرفا وفلاسفه بیان شده است. باجهش علمی ...

توحید از منظر علامه حسن زاده آملی

این تحقیق بحث توحید از دیدگاه عارف واصل حضرت علامه حسن زاده ی املی را مورد بررسی قرار می دهد. توحید به عنوان اول اصل اول اصول دین و یکی از اصل های مهم اعتقادی دین اسلام بوده وهمیشه مورد تاکید خداوند متعال در قران وانبیاء وائمهء اطهار "ع" وفیلسوفان و علمای دین قرار گرفته است . تحقیق کنونی علاوه برمقدمه ای مختصردر باره ی اهمییت پرداختن به مساله ی توحیدی که شامل شش فصل بوده که در فهرست آمده،در هر ...

15 صفحه اول

مدرسه تفسیری علامه جوادی آملی

در این مقاله که به تبیین مدرسۀ تفسیری علامه عبدالله جوادی آملی می‌پردازد، علاوه بر بحث دربارۀ «منهج تفسیری» و «گرایش تفسیری» ایشان، به «مبانی تفسیری» و نیز «شرایط مفسر» از منظر این مفسر و معرفی «شاخصه‌های ساختاری و محتوایی تسنیم»، اثر گرانسنگ تفسیری ایشان، پرداخته می‌شود. گفتنی است که چون بنای مقاله بر اختصار است، در بسیاری از موارد، از تعلیل مدعاها پرهیز شده است؛ همچنین بسیاری از عبارات مقاله،...

full text

شاخص‌های حکمرانی خوب در اندیشۀ سیاسی آیت‌الله جوادی آملی

حکمرانی خوب  ازجمله نظریاتی است که به‌سرعت کانون توجه کشورهای پیشرفته و درحال توسعه جهان قرار گرفته است (تاریخچه)، موضوعی که انطباق آن با اندیشۀ سیاسی اندیشمندان شیعی بررسی نشده است (پیشینه)؛ بنابراین، شاخص‌های حکمرانی خوب در اندیشۀ آیت‌الله جوادی آملی نیز، مبهم باقی مانده است (مسئله). ازاین‌رو، با این پرسش که شاخص‌های حکمرانی خوب در اندیشۀ سیاسی جوادی آملی چیست؟ (سؤال) مواجهیم. به اعتقاد نویسن...

full text

نظریۀ دولت در اندیشۀ سیاسی علامه صدر

چکیده اندیشمند شهید سید محمد باقر صدر بر مبنای باور به توحید، عدل و کرامت انسان، سه اصل حاکمیت مطلقۀ خداوند بر جهان، آزادی انسان و در نتیجه ضرورت تدبیر سرنوشت جمعی انسان به دست خودش را استنتاج می‌کند. اما نتیجۀ پذیرش این سه اصل، باور به خلافت و جانشینی انسان در زمین از سوی خدا ست، که بعد سیاسی آن از طریق تشکیل «دولت» در جامعۀ بشری به عنوان ضرورتی انکارناپذیر صورت می‌گیرد. بر این مبنا پرسش اصلی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 87

pages  169- 197

publication date 2018-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023